به گزارش اردستان سلام، تعدادی از دوستداران میراث فرهنگی در شهرستان اردستان اعلام کرده‌اند که کاخ سرهنگ‌آباد زواره پس از هزینه‌ها و مرمت‌های مختلف در سال‌های اخیر متاسفانه امروزه رها شده و رو به ویرانی می‌رود، به گفته شاهدان عینی کامل نبودن مرمت و البته عدم بودجه لازم در دوره ریاست قبلی میراث فرهنگی شهرستان اردستان باعت ویرانی راه پله‌ها و سقف ایوان شده است و با بارش‌های امسال قطعا خسارات بیشتری به بار خواهد آمد که جا دارد مسئولین مربوطه فکری کنند که بیش از این خسارت و ویرانی گسترش پیدا نکند.
کاخ تاریخی چهلستون سرهنگ‌آباد واقع در زواره اردستان از جمله تک بناهای باقیمانده از بافت تاریخی این شهرستان است که ظرفیت خوبی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد که پس از آتش‌سوزی عمدی در این کاخ در چهار سال گذشته آن هم در شرایطی که در حال بازسازی و مرمت بود، قرار شد میراث فرهنگی شهرستان اردستان وارد عمل شود و این کاخ که از بناهای تاریخی دوران ناصرالدین شاه قاجار و متعلق به سهام‌السلطنه بوده است برای حفاظت بیشتر در اختیار میراث فرهنگی این شهرستان قرار گیرد و یا ساز و کاری برای این امر تعریف شود، اما تاکنون اقدامی در این ارتباط صورت نگرفته است.
کاخ یا کوشک و یا شکارگاه سرهنگ‌آباد در سال ۱۳۵۵ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۱۲۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسئولان در حفظ بقای این اثر گران‌بها اقدام کنند
اکبر آخوندی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: وقتی جاذبه معماری در خور توجه می‌بینید حتما یاد مالک آن و معمار و مصالح می‌افتید و قطعا گذر فکر بدین سو هدایت می‌شود که طرح و برنامه و اجرا با اخذ اعتبار چه باید کرد و چون این گونه بناها وقتی بازدید می‌شود توسط گردشگر و توریسم و مسافر قطعا رونق کسبی در شهر و بخش‌ها اتفاق می‌افتد و از لحاظ سکنی و سکونت کوتاه مدت تا خورد و خوراک و صد البته خرید سوغات شهر موثر خواهد بود.
پژوهشگر و هنرمند هنرهای تجسمی گفت: برف این نعمت ایزدی شکرانه دارد، اما همین برف باران‌ها بوده که در پاییز صاحبان خانه‌ها به فکر کاهگل و اندود پشت بام و در و دیوار می‌افتادند و به سالم ماندن این گونه منازل امیدوار بودند که امیدوارم شورای شهر زواره و دیگر علاقه‌مندان آثار تاریخی در حفظ بقای باقی مانده این اثر گران‌بها اقدامات و تمهیدات لازم را به‌کار برده تا بیش از این قلب جریحه‌دار نشود و ذهن به سلامت بناهای ارزشمند افتد.
کاخ سرهنگ آباد این میراث ارزشمند در دل کویر را دریابیم
فضل‌الله یزدانیان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اردستان، اظهار داشت: آثار باستانی نماد شکوه و جلال و سرزندگی نیاکان ماست که زندگی را در دل کویر زنده نگاه داشته‌اند و بر پیکره نیمه جان آن بی‌مهری و یورش و آتش فتنه‌ها رفته است.
پژوهشگر اردستانی افزود: این ساختار ارزشمند دوره‌ای از تاریخ ایران را نشان می‌دهد که یک سوی آن شکوه و جلال و اقتدار است و سوی دیگر آن پناهگاهی برای دفع شر خودسران و متجاوزان اواخر دوره قاجار و اوایل اقتدار پهلوی اول که نایب حسین کاشی وقت و بی‌وقت بر کویریان می‌تاخته.
وی افزود: سهام‌السلطنه که نماینده دولت وقت و راهداری و حفظ امنیت راه‌های خطه مرکز و جنوب ایران را از قم تا یزد را بر عهده داشته است بر دل کویر بر سرهنگ‌آباد که کاخ و دژ روزگار مبادای او بوده است پناه برده تا طوفان سهمناک تجاوز یاغی سپری شود و آب‌ها از آسیاب بیفتد تا آن که سر سردار کاشی بردار شده و حکومت مرکزی اقتداری یکپارچه بر ایران بر پا داشت.
یزدانیان افزود: سرهنگ آباد زیبا از غم دوری و بی‌مهری زانوی غم در بغل گرفته و آن گاه نیز آتش سهم‌خواهی‌ها و دشمنی در خانواده عامری‌ها زبانه کشید و آنجا را ناجوانمردانه سوزاند و حال زمان جبران بی‌مهری‌ها است که شایسته است میراث فرهنگی و مسئولین منطقه در کمترین فرصت در حفظ و مرمت و احیای آن سعی وافر و همت والایی داشته باشند.
مسئولان نگاهشان را در خصوص گردشگری تغییر دهند
حسین راد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اردستان، اظهار داشت: کاخ سرهنگ‌آباد یکی از میراث‌های فوق‌العاده‌ای است که در شهرستان اردستان وجود دارد که حالا معروف است به چهل ستون ثانی که شباهت خیلی زیادی به کاخ چهل ستون اصفهان و همچنین باغ عفیف آباد شیراز دارد و در زمان قاجاریه ساخته شده و یک بنای منحصر بفرد است که متاسفانه در منطقه اردستان علی‌رغم وجود میراث فرهنگی غنی هیچ موقع نگاه درست و نگاه دقیقی به این آثار نشده است.
وی افزود: نمونه این بی‌مهری کاخ سرهنگ‌آباد است که واقعا در نوع خود بی‌نظیر است که تا قبل از آتش زدن آن مردم و گردشگران دیدن می‌کردند یکی از سالم‌ترین بناهایی بود که وجود داشت و یکی از معدود کاخ‌های سالم باقی مانده در کشور بود که نسبت به بناهای در حال حاضر سالم‌تر بود که بارها در این خصوص دلسوزان میراث فرنگی هشدار مبنی بر بازسازی و همچنین مراقبت از آن داده بودند که متاسفانه مورد بی‌مهری مسئولان میراث کشور، استان و شهرستان قرار گرفت.
راد تصریح کرد: در زمان آتش زدن این بنا مسئول وقت شهرستان اردستان مسئول تیم حراست خود را به خاطر خیلی از اختلاف‌های جزیی و پیش پا افتاده به عنوان لیدر گردشگری در قنات دو طبقه مشغول کرده بود و با توجه به کمبود نیرو این عمل صورت گرفته بود.
عضو انجمن حافظان میراث کویر اردستان گفت: آتش‌سوزی توسط مالکان این بنا انجام شد که لطمه بزرگی به این بنا وارد شد که بعد از این عمل توسط این افراد بی‌مهر و بی‌اطلاع از اماکن میراثی مسئولین و رسانه‌ها نگاهشان به سمت این بنا بیشتر شد.
وی افزود: بعد از این آسیب‌ها فکر بر این بود که این موضوع یک مقداری بهتر شود که متاسفانه یک نگاه مقطعی به این کاخ صورت گرفت و نگهبانی برای آن گذاشتند و کمی هم هزینه‌هایی شد و این اثر ملی را به حال خود رها کردند آن هم اثری که می‌تواند منشا خیر و برکت برای شهرستان باشد و حضور گردشگر را چند برابر کند، اما شاهد مستهلک‌تر شدن این بنا هستیم.
راد ابراز داشت: امید است تا مسئولان ما نگاهشان را به میراث فرهنگی تغییر دهند و در طول این چند سال کرونا بر روی میراث فرهنگی و موضوعات گردشگری اثرات منفی گذاشت، اما این اثر نوپا می‌تواند توسط مسئولان رونق بگیرد و این همه وقتی که برای کارخانه فولادی که در کویر بدون آب گذاشته شده تا ایجاد شود، اگر یک پنجم آن را روی موضوع گردشگری بگذارند مطمئن باشند که هم در موضوع اشتغال و هم موضوع درآمدزایی بسیار بهتر است و شاهد مهاجرت معکوس هم به اردستان خواهیم شد.
ضو انجمن حافظان میراث کویر اردستان بیان کرد: اطلاعاتمان را باید در خصوص مسائل گردشگری بالا ببریم و از کشورهای همسایه یاد بگیریم که چقدر درآمدهای خوبی دارند و حتی از درآمد نفتی ما بیشتر درآمد دارند، در حالی که موضوعات میراثی ما از همه آنان بیشتر است و می توانیم گردشگران طبیعی را داشته باشیم.
در ۳ سال گذشته هیچ بودجه‌ای تخصیص پیدا نکرده است
نرگس بهشاد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اردستان، اظهار داشت: بعد از آتش‌سوزی این بنای ارزشمند استان تمایل زیادی به مرمت این بنا داشت و در سال ۹۷ اعتبارات خوبی را برای آن قرار دادند و تقریبا از مرگ آن را نجات دادند و کاخ تالار آن که اصلی‌ترین جای آن است مرمت اساسی شد و با روش اصولی این کار صورت گرفت و شالوده آن که از چوب بود ترمیم شد که ۵۰۰ میلیون تومان در دو مرحله هزینه شد.
وی افزود: با توجه به حساسیت‌هایی که روی این بنا بود و دادگاه هم به هبچ نتیجه‌ای نرسید و همه تبرئه شدند و با توجه به اینکه تعدد مالک دارد کار به جایی نرسید و آتش‌سوزی هم می‌توان گفت کار مالکین بوده و بعد از این آتش‌سوزی دو اعتبار دیگر گذاشته شد و سقف تالار زده شد و حدود ۳۰۰ میلیون تومان هزینه برد و مجدد در سال ۹۸ مقدار ۲۱۷ میلیون تومان قسمت هشتی و اتاق‌های آن ترمیم شد و سقف‌ها تکمیل شد که سازمان در مجموع ۱۰ میلیارد ریال برای آن هزینه کرد.