به گزارش اردستان سلام، شهر زیر زمینی اردستان یکی از نشانههای تمدن اصیل و شناسنامه شهر اردستان و شهری تاریخی است که باید با تمام قدرت برای رویت و راهاندازی آن تلاش شود چراکه تمامی شهرهای دنیا در سطح زمین ساخته شدند ولی ساخت این شهرهای زیرزمینی نشانه مهارت پیشینیان در ساخت این اماکن بوده است.
زندگی انسانها در تمام طول تاریخ بر روی سطح زمین بوده است و شهرهای خودشان را در آنجا ساختهاند اما در این میان بودهاند قومها یا افرادی که به دنبال زندگی زیر زمین بودهاند و شهرها را در زیر پوست شهرهای دیگر ساختهاند که در این میان در سالهای اخیر زیاد شنیده شده که سرمایهگذاران یا سازمانهای دولتی برای جذب توریست یا گردشگر اقدام به بازگشایی و بازسازی این شهرها کردهاند.
اینکه آیا شهر زیرزمینی در زیر شهر اردستان وجود دارد یا خیر نظر نهایی با کارشناسان و باستان شناسانی است که با دستور شخص معاون رئیس جمهور و وزیر میراث فرهنگی امکان کاوش دارند، اینکه چرا شهری مثل اردستان که از نظر تاریخی نیز مهم تلقی میشود تا این حد کاوش نشده باقی مانده خود جای سوال اساسی دارد.
مهدی مشهدی در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در اردستان اظهار داشت: در دورههای قبل یک پروژه بنام شهر زیر زمینی توسط شهردار وقت اردستان شروع شد و چون خود او علاقهمند به حوزه میراث فرهنگی بودند و آشنا با این حوزه بودند به همین جهت طبق مصوبهای که در شورای شهر اردستان گذراندند با یک گروهی باستان شناس در این حوزه قراردادی منعقد شد.
وی افزود: با پیگیریهایی که از مسئولان استان اصفهان انجام شد کار پژوهش اولیه و مقدماتی که و طبق شواهدی که به آن رسیده بودیم دال بر این است که این اثر وجود دارد اما مستلزم این است تا فردی که از طرف شهرداری در این زمینه قرارداد بسته است بر اساس مفاد قرارداد برداشتها را تحویل شهرداری دهد.
رئیس میراث فرهنگی وصنایع گردشگری اردستان گفت: کارهای اولیه که در این خصوص انجام شده از طرف کارشناس طرح تحویل نشده و با توجه به اینکه شهردار اردستان تغییر کرده وی طرح را تحویل نداده که باید موضوع از طریق شهردار اردستان پیگیری شود تا طرح تحویل میراث شده و تاییدیه آن را از استان اصفهان و مجوز کاووش را از تهران بگیرند.
وی با بیان اینکه می توان کار کاووش شهر زیرزمینی اردستان را با اخذ مجوز آغاز کرد، ابراز داشت: در صورتی که مجوز کاووش شهر زیر زمینی از تهران گرفته شود برای این اثر تخصیص هم داده می شود که میتوان کار کاووش را شروع و استارت کار را زد.
محمد شیدایی نیز در گفتوگو با تسنیم اظهار داشت: شهر زیر زمینی اردستان که از سال گذشته پیگیریهای آن انجام شده بود و در آبان سال 97 توسط مدیرکل میراث استان اصفهان وجود همچنین شهری اثبات شد که قدمت آن بالای دوهزار سال و در سه طبقه دست کنها در عمق 35 و 40 متری زمین حفر شده که شامل چند مورد تالار و اتاقکهایی به ابعاد یک و نیم در دومتر با طاقچههایی از سنگهای زینتی و گرانبها وجود دارد.
وی افزود: شهر زیر زمینی اردستان که به پنج محله شهر اردستان راه دارد و زیر محلههایی همچون مون، فهره، راهمیان، ابالی و از محل ابالی تا مون ادامه دارد و طول آن در پنج کیلومتر از زیر این محلهها عبور کرده است اما متاسفانه خیلی از ورودیها به جهت نشت فاضلاب بسته شده و امکان رفتن به آن وجود ندارد.
این فعال گردشگری گفت: یکی از ورودیهایی آن که مهمترین ورودیها است در محله ابالی و راهمیان است و کارشناسان و باستانشناسان آن را بازگشایی کردند و طبق توافق میراث با شهرداری قرار بود نقشهبرداری و پلان آن آماده شود و مقداری هزینه پرداخت شد اما به جهت عدم تامین هزینه این پروژه باقی مانده و نقشهای تحویل نشده است.
شیدایی ضمن اشاره به ایجاد شغل باز اکتشاف این شهر زیزمینی بیان کرد: این پروژه یاری مسئولان شهرستانی و استانی را میطلبد تا دنبال آن را گرفته و آن را به اشتغالزایی برای حداقل 40 نفربرسانند و افرادی هم میتوانند شغلهای غیر مستقیم در ارتباط با این پروژه داشته باشند.
وی تاکید کرد: همانطور که شاهد هستیم در دیگر شهرها از کنار این شهرهای زیر زمینی اشتغال پایدار دارند و از پتانسیلهای دیگر شهرستان اردستان تپه یا دخمه خاموشان اردستان است که در حال تخریب است و در زمانهای قدیم مردگان خود را در این محل در خمرههایی دفن میکردند.
این فعال گردشگری تصریح کرد: با توجه به عدم نیروهای متخصص و دلسوز در اردستان در این زمینه و عدم بودجههایی که میراث فرهنگی همیشه میگوید نداریم اما برای محلهای دیگر وجود دارد این آثار همچنان در بلاتکلیفی به سر میبرد.
شیدایی افزود: قسمتهایی در مسجد جامع اردستان وجود دارد و ورودیهایی دارد که پایاب قنات است که میتوان به عنوان یک موزه زنده از آن یاد کرد و مجموعه کاملی است که کنار مسجد جامع قرار دارد و شامل پایاب قنات، آب انبار و خود قنات ارون شاه است که از آن منطقه میگذرد و حمام و خود مسجد جامع که باید از این پتانسیل استفاده کافی را برد.
وی با بیان اینکه مسئولان میتوانند با شرکتهای دانش بنیان که حاضر به سرمایهگذاری برای شهر زیر زمینی هستند وارد مذاکره شوند، افزود: به عنوان فعال گردشگری پیشنهادهایی را به میراث گفتهایم که اگر خود میراث نمیتواند افرادی هستند که بخواهند در این مجموعه کار کنند که با در اختیار گذاشتن بودجه ما میتوانیم افراد را شناسایی و معرفی کنیم.
این فعال گردشگری گفت: فرماندار و نماینده باید در این خصوص قدم پیش بگذارند و به جای اینکه یک کارخانه باید 30 میلیارد هزینه کنند تا 20 یا 30 نفر مشغول کار شوند این پتانسیل وجود دارد که با هزینه اندک میتوان بیش از 50 نفر را برایشان اشتغال ایجاد کرد.
شیدایی تاکید کرد: اردستان از نظر فعالیت گردشگری صفر است چراکه محلهایی که به عنوان مقصد گردشگر معرفی شده حتی یک سرویس بهداشتی فرنگی و اقامتگاه برای گردشگر ندارد و هنوز در سطح شهر اردستان یک محلی به عنوان اقامتگاه دائم که تمامی امکانات را داشته باشد نداریم که می طلبد مسئولان حمایت کنند.
نادر یزدانبخش نیز در گفتوگو با تسنیم ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته ویژه شهر زیرزمینی اظهار داشت: موضوع شهر زیر زمینی که از سالهای گذشته پیگیری شد با قراردادی توسط شهردار وقت با یک پیمانکار مبنی بر کمک به موضوع گردشگری در اردستان آغاز شد.
وی افزود: به منظور تهیه پروپوزال شهر زیر زمینی با پیمانکار قرار دادی منعقد شد و وی اقدام به کارهای اکتشافی در دو نقطه شهر اردستان یکی در محله راهمیان و یکی دیگر در کنار مسجد جامع تاریخی شهر اردستان کرد و در محله راهمیان منجر شد یکی از دسترسیها به این شهر زیر زمینی شناسایی و محلها و مسیرهایی شناسایی شود.
شهردار اردستان گفت: در محل مسجد جامع اردستان نیز یکی از دسترسیهای اصلی شناسایی شد و تجمع مسجد جامع نیز بوده و نقطه انتهایی آن هم که بازسازی شده بود رویت شد و به وسیله حفاری دستکن شده بود و پلههای آن با آجر و گچ ساخته شده و دست نوشتههایی هم دیده میشد.
یزدانبخش ابراز داشت: برای گرفتن مجوز اکتشافات از میراث فرهنگی باید این طرح آماده میشد که با رفتن شهردار قبلی این قرارداد فعلا راکت مانده است که در صورت مساعد بودن وضعیت مالی شهرداری این پروژه مجددا شروع خواهد شد.
وی بیان کرد: اردستان قدمت بالای دو هزار ساله دارد و به دوران قبل از اسلام بر میگردد و یک فرهنگ خاص منطقهای دارد و زادگاه انوشیروان بوده و از پنج محله قدیمی تشکیل شده و دارای فرهنگ و رسوم و آئین بودهاند و حتی تولید پارچههای کرباس معروف را هم داشتهاند.
شهردار اردستان ضمن اشاره به قدمت بالای شهرستان اردستان تاکید کرد: با تحقیق در خصوص دفن اموات گذشتگان و همچنین محل پرستش آنها که مسجد جامع هم بر روی آتشکده بنا شده میتوان به سابقه بسیار بالای شهرستان اردستان و این شهر زیر زمینی اشاره کرد.
یزدانبخش تصریح کرد: در کنار شهر زیرزمینی میتوان تپه قدوس یا دخمه خاموشان اردستان را اشاره کرد که توسط کارشناسان میراث شناسایی و تایید شده و مشخص شد که اسکلت مردههای خود را در دخمههایی به خاک میسپردند که این خود سنگ بنای فرهنگ بالای اردستان را ثابت میکند.
وی افزود: دخمه خاموشان اصطلاحی بوده که به نام مردگان که خوابیدند و با مردن خاموش میشوند نامگذاری شده است و به جهت تقدس آن تپه قدوس و در قسمت جنوبی شهر اردستان واقع شده است که در دو تپه یکی خانمها و دیگری مردان به خاک سپرده میشدند.
شهردار اردستان ضمن اشاره به قدمت بالای شهرستان اردستان گفت: با توجه به اینکه شهر زیر زمینی اردستان یکی از نشانههای تمدن اصیل و شناسنامه شهر اردستان و شهری تاریخی در دل تاریخ است که باید با تمام قدرت برای رویت و راهاندازی آن تلاش شود.
گزارش از حمید فرخی